NSND Đình Quang qua đời hôm 12/7 vì tuổi cao sức yếu. Ông hưởng thọ 87 tuổi. Dẫu biết "lá rụng về cội" là quy luật ở đời, sự ra đi của nghệ sĩ nhân dân để lại niềm thương tiếc vô hạn cho gia đình, bạn hữu, đặc biệt là lớp nghệ sĩ từng được ông dạy dỗ.

Trong vai trò người thầy, Đình Quang là người mở trường, là hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Sân khấu - Điện ảnh. Bao nghệ sĩ đã và đang giữ những trọng trách của nền nghệ thuật nước nhà từng là học trò của Đình Quang.

Các học trò nhớ tới Đình Quang bằng những ân tình.NSND Đoàn Dũng - nguyên Hiệu trưởng Đại học Sân khấu Điện ảnh TP HCM - luôn nhớ tấm lòng bao dung của thầy. Đoàn Dũng kể, thầy Quang là người dựng vở diễnMột đêm giông tố (một kịch bản của Rumania) cho lớp diễn viên khóa 1 trường Sân khấu. Trong buổi tốt nghiệp tại Nhà hát Lớn, Đoàn Dũng thủ vai chính nhưng có lúc không sao nhớ được lời thoại. "Tôi cứ đi lên, đi xuống, nói đúng một câu: ’Nó đuổi theo tôi, nó chạy theo tôi, nó lên rồi, nó xuống rồi’. Trong cánh gà nhiều tiếng xì xào sốt ruột, thầy Quang nhắc mọi người hãy im lặng, không làm ảnh hưởng tới diễn xuất của diễn viên. Thế rồi tôi bình tĩnh, nhớ ra lời thoại. Diễn xong, khi vào cánh gà, thầy không hề quở mắng nửa lời. Đó là sự thấu hiểu cho hoàn cảnh hồi hộp, lúng túng của sinh viên trong buổi tốt nghiệp".

Sự mẫu mực của người thầy Đình Quang cũng in hằn trong trí nhớ của NSND Bùi Đắc Sừ - Nguyên Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam. Là sinh viên khóa 1 lớp đạo diễn, Bùi Đắc Sừ được học nhiều giờ của thầy Quang. Ông nhớ: "Là hiệu trưởng kiêm chủ nhiệm lớp, hễ lúc nào có giờ giảng thầy đều đến đứng trước cửa năm phút, chờ đúng giờ thì vào dạy". Nghệ sĩ còn nhớ, lớp đạo diễn khóa một có 21 sinh viên, thầy Quang phát hiện ra từng ưu điểm, nhược điểm của mỗi người để giúp khắc phục hoặc phát huy điểm mạnh.

Những người học trò của NSND Đình Quang. Từ trái sang: NSND Thế Anh, NSƯT Thành Lộc, NSND Đoàn Dũng.

NSND Thế Anh nói trong quá trình học tập, các thành viên lớp diễn viên khóa 1 trường Sân khấu - Điện ảnh có khúc mắc gì đều tìm đến thầy để được giải đáp cặn kẽ. Nhhà viết kịch Lê Quý Hiền kể, thầy Đình Quang luôntranh luận thoải mái, không bao giờ lấy mình làm thước đo áp đặt cho người khác. Nhiều khi nói chuyện với bậc hậu sinh, ông cứ nói ngược, hoặc kích để tạo tranh luận cho ý tứ bật ra. "Ông ghét ai nói chuyện mà cứ ’đúng quá, hay quá’ để đãi bôi, tán thành bởi thầy Quang quan niệm khen nhau như vậy thì còn gì mà tranh luận, mà nói với nhau nữa".

Cũng là người được thụ hưởng những lý luận sân khấu mà Đình Quang đưa về Việt Nam, NSƯT Thành Lộc nói: "Các cuốn sách nghiên cứu về sân khấu của Giáo sư Đình Quang vẫn là giáo trình đào tạo tại Đại học Sân khấu - Điện ảnh (cả Hà Nội và TP HCM). Các tân sinh viên có thể không biết thầy, nhưng thế hệ của chúng tôi đều biết ơn những kiến thức thầy đã biên soạn".

Giữ trọng trách lớn, được phong tặng nhiều danh hiệu cao quý, nhưng NSND Đình Quang là một người đúng với câu nói "Bác học không có nghĩa là ngừng học". Học trò của ông kể lại cái gì chưa biết mà có ích là NSND Đình Quang sẵn sàng tìm hiểu. Gần 90 tuổi, ông học cách sử dụng mạng xã hội. Lê Quý Hiền - người gần gũi với giáo sư những năm cuối đời - kể: "Có lần ngồi uống trà, thầy Đình Quang bảo tôi không nên dùng mạng xã hội mất thời gian. Trong lúc ông nói, tôi cầm điện thoại của ông lập một trang Facebook có tên Đình Quang. Khi tôi về, ông gọi điện bảo vui lắm, vì qua Facebook mà kết nối lại với bao nhiêu học trò. Rồi ông học cách đăng bài viết. Ông còn nhờ tôi chỉ cho cách đưa ảnh lên trang cá nhân". Trước khi vào Đà Nẵng chơi cùng gia đình đầu tháng 7, NSND Đình Quang hẹn với anh khi trở về sẽ học cách tương tác nhiều hơn với mọi người trên mạng xã hội. "Ai ngờ, ông vào Đà Nẵng và nhập viện, rồi không trở về nữa", Quý Hiền nói.

NSND Đình Quang (sinh năm 1928, mất ngày 12/7/2015). Ông là NSND, đạo diễn của nhiều vở kịch với những thử nghiệm mới mẻ. Với học thức và công lao to lớn cho nghệ thuật nước nhà, nghệ sĩ nhận học hàm Giáo sư năm 1984, danh hiệu NSND năm 1993, được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2007.

Lễ viếng NSND Đình Quang sẽ diễn ra từ 7h30 tới 9h30 ngày 16/7 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội, an táng tại Công viên Nghĩa trang Lạc Hồng Viên, Hòa Bình.