Triển vọng đàm phán về việc nối lại thỏa thuận hạt nhân Iran, đang diễn ra tại Vienna, Áo rất mờ mịt khi các bên có những tuyên bố trái ngược nhau. Trong khi Nga và EU tỏ ra lạc quan thì Iran và Mỹ, hai người chơi chính trong thỏa thuận lại thiếu tin tưởng lẫn nhau và kiên quyết đưa ra các điều kiện đàm phán của riêng mình.

Phát biểu với các phóng viên bên ngoài khách sạn Cung điện Palais Coburg, nơi diễn ra đàm phán, ông Mikhail Ulyanov, đại diện cho lợi ích của Nga trong các cuộc đàm phán cho biết, các bên đang cách rất gần vạch đích. Mặc dù không chắc chắn đàm phán lần này sẽ thành công nhưng ông Ulyanov cho rằng, các cuộc đàm phán đang đi đúng hướng và hiện chỉ còn 3 - 4 vấn đề cần giải quyết.

Cùng quan điểm với Nga, nhà đàm phán hàng đầu của Liên minh châu Âu Enrique Mora cũng “hoàn toàn lạc quan” về tiến độ của các cuộc đàm phán.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir Abdollahian thì không lạc quan như vậy. Ông cho rằng thành công của các cuộc đàm phán sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào thái độ của Washington. Ngoại trưởng Abdollahian kêu gọi một “phản ứng thực tế hơn” từ phía Mỹ đối với các đề xuất của Iran trong các cuộc đàm phán tại Vienna.

Ông nhấn mạnh, những tính toán của Mỹ khi gây sức ép lên Iran chắc chắn sẽ vấp phải sự đáp trả thích hợp: “Phía Mỹ không nên nghĩ rằng họ có thể đạt được sự nhượng bộ trên bàn đàm phán bằng những hành động này. Mỹ nên gạt tham vọng thái quá sang một bên. Chúng tôi là những người đàm phán có lý trí. Chúng tôi nghiêm túc trong việc đạt được một thỏa thuận lâu dài. Nhưng nếu phía Mỹ vẫn tiếp tục hành xử với Iran theo cách gây sức ép thì các bên sẽ không bao giờ đạt được thỏa thuận”.

Ngoại trưởng Abdollahian khẳng định mối quan tâm hàng đầu của Iran hiện nay là lợi ích kinh tế từ thỏa thuận hạt nhân, bảo vệ được năng lực và công nghệ hạt nhân và được các nước tôn trọng các “lằn ranh đỏ”.

Đáp trả các yêu cầu của Iran, Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, ông John Kirby cho rằng, thời gian không còn nhiều, Mỹ ‘‘không thể kéo dài vô tận thời gian chờ đợi Iran chấp thuận một thỏa thuận, hiện đã thành hình’’ thay vì đưa ra các yêu cầu mới khó có thể chấp nhận.

Thỏa thuận ‘‘đã thành hình’’ mà ông Kirby đề cập đến là dự thảo được Đại diện cấp cao về Chính sách Đối ngoại của EU Josep Borrell đưa ra hôm 26/7 vừa qua. Dự thảo này được cho là đã bao gồm “các thỏa thuận mà các bên đã rất khó mới đạt được” và “nêu một cách chi tiết việc dỡ bỏ trừng phạt cũng như các bước đi hạt nhân cần thiết để khôi phục thỏa thuận năm 2015”.

Với những gì đang diễn ra cho thấy, dường như Mỹ và Iran đang cố gắng đàm phán lại thỏa thuận chứ không phải là nỗ lực theo các đề xuất của các bên liên quan. Nếu một trong hai bên không có nhượng bộ thì dù có thêm bao nhiêu cuộc đàm phán ở Vienna đi chăng nữa cũng khó có thể giúp Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) hay còn gọi là thỏa thuận hạt nhân 2015 được nối lại