Hẹ nước là loài rau mọc tự nhiên vào mùa nước lũ từ tháng 6 – 8 Âm lịch ở ruộng nước, kênh mương, đầm nước vùng đất phèn Đồng Tháp Mười. Chỉ cần sau vài trận mưa đầu mùa, vùng đất ngập phèn lênh láng nước bắt đầu nhô lên những bụi hẹ nước rồi xòe ra xung quanh…
Hẹ nước có lá mỏng, mềm, gân trắng chính giữa và mang màu xanh nhàn nhạt. Nơi nào nước sâu, chảy mạnh thì lá hẹ nước sẽ có màu xanh đậm và to bản, thơm hơn hẹ mọc ở dưới đáy mương. Càng về phần gốc, hẹ nước càng trắng nõn nà…
Muốn thu hoạch hẹ nước, người dân miền Tây phải lội hẳn xuống ruộng, trầm mình dưới nước, thò tay tìm gốc hẹ. Sau đó họ cần lắc lắc nhẹ vài cái cho phần rễ hẹ dần tách khỏi đất rồi nhổ cả bụi hẹ lên, cắt bỏ nguyên phần gốc rễ, đem rửa sạch và sắp xếp thành từng bó một.
Trước kia, hẹ nước vốn là rau ăn không thể thiếu trong bữa ăn của người dân Đồng Tháp Mười. Nhưng nay nó đã trở thành đặc sản "quý" không thể thiếu trong các nhà hàng ăn uống nổi tiếng tại các thành phố lớn ở miền Tây.
Từ hẹ nước, người ta có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: ăn sống, ăn kèm chấm với nước thịt kho, cá kho, mắm kho, mắm sặc, lẩu… hoặc nấu canh chua. Trước khi ăn, chị em nội trợ cần ngâm hẹ vào thau nước khoảng nửa tiếng để nó "nhả" phèn, dạo nhẹ tay lại vài ba bận cho thật sạch. Cái ngon của hẹ nước khi thưởng thức là càng nhai càng ngọt, càng bùi.
Người dân bì bõm dưới nước thu hoạch hẹ nước.
Cách chế biến hẹ nước cùng mắm sặc
Cho mắm vào nồi nhỏ, đổ nước ngập tràn phần mắm rồi đem nấu sôi cho đến khi thấy thịt mắm tách rời nhau thì bỏ tỏi ớt vào. Lúc này, mọi người có thể cuộn hẹ nước thành những cuộn tròn chấm vào tôi mắm, thưởng thức với bún trắng hoặc cơm nguội.
Theo đông y, hẹ nước có vị ngọt, tính hàn, có công dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi niệu dùng chữa các bệnh phù thủng do thận, ho do viêm họng....
