Xem Video: Những con đường vô gia cư tại TPHCM

"Đừng trông mặt mà bắt hình dong" là cách nói để chỉ việc chúng ta không nên phán xét một người qua ngoại hình. Có những người trông rất giản dị nhưng thực chất là "đại gia ngầm", sở hữu nhà lầu, xe hơi. Lại có người toàn thân dát đầy hàng hiệu nhưng đời sống lại túng thiếu, thu nhập không ổn định.

Thời gian trước, mạng xã hội từng lan truyền bức ảnh chụp một kẻ lập dị đứng ở tàu điện ngầm. Người đàn ông này có mái tóc bù xù như tổ quạ, quần áo mặc trên người nhăn nhúm, bộ dạng chẳng khác một kẻ thất nghiệp, vô gia cư. Tất nhiên hành khách trên tàu đều nhìn anh ta với ánh mắt thiếu thiện cảm.

Tuy nhiên người đàn ông này hóa ra không thất nghiệp, trái lại còn có thân thế vô cùng hoành tráng. Đó chính là Grigori Perelman - thiên tài Toán học người Nga, được mệnh danh người thông minh nhất hành tinh!

Ai mà tin nổi đây lại là nhà Toán học lỗi lạc của thế kỷ.

Thiên tài Toán học giải thành công 2 bài Toán thiên niên kỷ

Grigori Perelman sinh ngày 13/6/1966 tại Leningrad (nay là Saint Petersburg, Nga) trong một gia đình gốc Do Thái. Tên khai sinh đầy đủ là Grigori Yakovlevich Perelman. Mẹ ông là bà Liuba Leibovna - giáo viên dạy Toán tại một trường dạy nghề. Được biết, Grigori được mẹ truyền cho niềm đam mê Toán học từ nhỏ. 

Con đường học tập của Grigori vô cùng phi phàm. Mới học lớp 5, Grigori Perelman đã tham gia các buổi sinh hoạt chuyên đề tại trung tâm Toán học ở cung thiếu nhi Leningrad. Đây là lớp học do giáo sư Sergei Rukshin - chuyên gia đầu ngành của bộ môn Khoa học tự nhiên sáng lập.

Năm 1982, Grigori khi ấy 16 tuổi là một trong sáu thành viên thuộc đội tuyển Liên Xô tham dự cuộc thi Olympic Toán quốc tế (IMO) lần thứ 23. Tại cuộc thi năm ấy, ông giành được huy chương vàng với điểm số tuyệt đối 42/42. 

Trở về nước, ông được đặc cách vào học ở trường Đại học tổng hợp quốc gia Leningrad (LGU). Nhờ thành tích học tập xuất sắc, ông nhận được học bổng toàn phần "Lê-nin" và chuyển lên làm nghiên cứu sinh. Grigori tốt nghiệp với bằng phó Tiến sĩ khoa Toán cơ của LGU, chuyên về lĩnh vực nghiên cứu hình dáng các vật thể trong không gian. Sau đó ông làm việc tại Phân nhánh Leningrad thuộc viện Toán học cao cấp Steklov (LOMI, hiện là PDMI).

Grigori có thành tích học tập xuất sắc từ nhỏ và từng làm việc tại viện Toán học cao cấp Steklov (LOMI, hiện là PDMI) lừng danh.

Trong suốt sự nghiệp, Grigori được đánh giá là nhà Toán học lỗi lạc, người thông minh nhất hành tinh bởi có vô vàn đóng góp quan trọng. Tiêu biểu nhất là việc ông chứng minh được giả thuyết hình học của Thurston, tạo tiền đề cho việc khám phá giả thuyết Poincare. 

Giả thuyết Poincare hay còn được gọi theo cách khác là công thức hình thể của vũ trụ, được nhà Toán học gạo cội người Pháp Jules Henri Poincare (1854-1912) nêu ra vào năm 1904. Đây là một trong những mệnh đề Toán học hóc búa nhất suốt một thế kỷ qua chưa ai giải được.

Nhờ thành tích phi thường này mà vào dịp tổng kết năm 2007, tạp chí học thuật hàng đầu Sience đã tôn vinh danh hiệu "Breakthrough of the Year" (Khám phá của năm) cho G. Perelman. Đây cũng là lần đầu tiên tạp chí danh giá Sience trao tặng danh hiệu này cho lĩnh vực Toán học. 

Năm 2007, nhật báo The Daily Telegraph của Anh đã xếp ông đứng thứ 9 trong bản danh sách "100 thiên tài đương đại đang còn sống".

Thông minh hết phần thiên hạ nhưng lại chọn cách sống lạ thường

Dù được người đời tôn vinh là nhà khoa học lỗi lạc nhưng Grigori lại chọn cho mình cách sống có phần "lập dị". Ông không ham công danh cũng chẳng màng vật chất. Nhà Toán học vĩ đại này từng từ chối một loạt giải thưởng danh giá, cụ thể như sau:

- 1996: Giải thưởng của hiệp hội Toán học châu Âu (EMS) cho các nhà Toán học trẻ. 

- 2006: Huy chương Fields - phần thưởng cao quý được mệnh danh là "giải Nobel Toán học.

- 2010: Giải thưởng Thiên niên kỷ kèm phần thưởng là 1 triệu USD, được trao bởi viện Toán học Clay (CMI), một tổ chức phi lợi nhuận lừng danh đặt trụ sở ở thành phố Cambridge (Massachusetts, Mỹ).

2011: Từ chối trở thành viện sĩ viện Hàn lâm khoa học Nga.

Lần duy nhất Grigori chịu nhận giải thưởng là vào năm 1991. Năm đó ông được trao giải thưởng của hội Toán học trẻ Leningrad về những đóng góp trong lĩnh vực nghiên cứu chuyên môn. Giải thích lý do hững hờ với loạt giải thưởng/tiền thưởng, thiên tài này cho biết: "Tôi không hứng thú với tiền bạc hay danh vọng. Tôi không muốn bị trưng bày như động vật trong sở thú. Tôi không phải là một anh hùng Toán học. Đó là lý do tại sao tôi không muốn mọi người nhìn mình".

Được biết Grigori đã lặng lẽ rời khỏi viện Toán học cao cấp Steklov, chuyển sang "ở ẩn" và nghiên cứu tại gia. Nói về đồng nghiệp một thời của mình, viện phó PDMI Sergei Novikov cho biết: "Anh ấy đôi khi có vẻ hơi… khùng khùng và lập dị nhưng đó là hiện tượng thường thấy ở những nhà khoa học đầy tài năng".

Grigori trong một lần ra ngoài cùng mẹ.

Những năm gần đây, thiên tài này cắt đứt mọi liên hệ với xã hội để tự giam mình trong một căn hộ tồi tàn cũ kỹ ở ngoại ô Saint-Pétersbourg. Từng có hai nhà báo của Pháp đã tổ chức một chuyến đi dài ngày tới nước Nga để viết một phóng sự về nhà Toán học kỳ dị này. Tuy nhiên họ không được ông tiếp đón và từ chối trả lời phỏng vấn. 

Nơi ông ở là một tòa chung cư cũ đã xập xệ, xuống cấp. Những bức tranh graffitis vẽ loang lổ trên tường ở lối ra vào. Gầm cầu thang của toà nhà này treo các hộp thư nhưng chỉ riêng hộp thư của Perelman là mở toang, chất đầy các loại hóa đơn. 

Tòa nhà cũng không có thang máy. Được biết, Grigori hiện sống ở 1 căn hộ 3 phòng ngủ rộng 65m2 cùng mẹ. Hàng xóm xung quanh không biết nhiều về Grigori và bản thân ông cũng không hào hứng đi ra ngoài hay bắt chuyện với mọi người ở khu chung cư.