Nếu như các món ăn Hà Nội tinh tế và cầu kỳ trong từng khâu chế biến, món ăn Sài Gòn phong phú và phóng khoáng thì món ăn Thái Bình lại giữ nét thôn dã, mộc mạc nhất. Dấu ấn nhận diện rõ nét nhất chính là các món ăn Thái Bình thường sử dụng lá lốt như gia vị làm dậy mùi thơm hương đồng gió nội.

1. Cá quả nấu ám

Cá quả nấu ám nước màu vàng sóng sánh, thịt cá dai ngọt tự nhiên, cá viên đậm vị, chuối mềm bùi, vị chua cay mặn chát tròn vị, dễ ăn. Món này ăn cùng cơm trắng hay bún đều ngon.

Theo Đông y, cá quả có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng kiện tỳ, lợi thủy, tiêu viêm, rất tốt cho phụ nữ, trẻ em và người mới khỏi bệnh. Có nhiều món ăn từ cá quả rất tốt cho sức khỏe, trong đó một món ăn dân dã, từ lâu nổi tiếng là cá quả nấu ám của người dân Thái Thụy, Thái Bình. Về tên gọi thú vị "nấu ám", người dân địa phương cho rằng món ăn đặc trưng ở chỗ băm nhỏ xương cá rồi vo viên khi ăn cảm giác như "ám"mùi khói bếp - mùi mộc mạc, rất đỗi bình dị của làng quê. Cũng có người cho rằng, món ăn chế biến công phu tỉ mỉ nên rất ngon cả người già trẻ nhỏ, thực khách lần đầu tiên ăn đều bị thu hút. Bởi ngon quá mà nhiều người luôn nhớ không dứt nên trở thành... ám ảnh.

=

2. Cá chạch nấu hoa chuối

Nếu như các vùng miền khác dùng hoa chuối để làm nộm gỏi hay ăn kèm các món bún thì người dân ’’quê lúa’’ Thái Bình lại hay dùng hoa chuối trong các món canh, món nước như: Bún bung hoa chuối, hoa chuối nấu chạch, hoa chuối nấu ốc, hoa chuối nấu cá vụn...

Với những ai chưa một lần ăn món canh nấu từ hoa chuối sẽ nghĩ rằng món ăn sẽ mang vị chát. Nhưng khi thưởng thức món cá chạch nấu hoa chuối, bạn sẽ ngỡ ngàng bởi sự hài hòa rất tròn vị. Vị chát nhẹ của hòa chuối quyện với vị ngọt mềm tự nhiên của cá chạch, vị chua thanh từ các gia vị và đặc biệt dậy lên mùi thơm của lá lốt, tía tô sẽ khó chối từ.

=

3. Rạm kho lá lốt

Rạm cùng họ với cua nhưng mình to, dẹt hơn, mai mềm và nhiều gạch. Vào mùa mưa tháng 6,7 ở Thái Bình, rạm lên rất nhiều và chắc khỏe. Các bà các mẹ đã làm nhiều món ngon từ rạm như nấu canh, rang muối nhưng ấn tượng nhất là rạm kho lá lốt.

Rạm kho đậm vị, mềm cả vỏ và càng, gạch đỏ vàng ươm, dậy mùi thơm lá lốt khiến ai một lần ăn đều nhớ mãi nét mộc mạc của hồn quê xử sở.

=

4. Canh chua cá khoai

Cá khoai có nhiều nhất ở biển Thái Thụy và Tiền Hải, Thái Bình vào mùa nước lên từ tháng 9 tới tháng 12 âm lịch hàng năm và được ví như ’’đặc sản trời cho’’. Cá khoai thân mềm, thon dài, thịt trắng, có một đường sụn dọc sống lưng, không có vảy tựa như những củ khoai đã gọt vỏ. Cá khoai có thể chế biến nhiều món ngon như lẩu cá khoai, cháo cá khoai nhưng ngon và tròn vị nhất là món canh chua cá khoai - món canh thường được đãi khách quý của người dân nơi đây.

Một bát canh với thịt cá trắng mềm, ngọt tự nhiên, nước canh chua nhẹ, ngọt thanh, dậy mùi thơm của thì là, hành lá sẽ khiến cho thực khách ’’yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên’’.

=

5. Canh cải cá rô

Người dân Thái Bình có câu ’’Canh cải nấu với cá rô, gừng thơm một lát, cho cô giữ chồng’’ đủ để biết rằng món ăn này ngon đến độ nào. Chỉ dăm ba con cái rô đồng với mớ rau cải canh cùng tài chế biến của các bà, các mẹ, chẳng mấy chốc góc bếp trở nên quyến rũ đến lạ với bát canh cải cá rô nóng hổi.

Thịt cá trắng trắng ngần, mềm ngọt nổi bật trên bát canh với rau cải xanh non, nóng hổi nhanh chóng xua tan cái rét ngọt đầu mùa.