CUỘC CHẠM TRÁN LỊCH SỬ GIỮA DART VÀ TIỂU HÀNH TINH

Mới đây, NASA đã tuyến bố ngày thực hiện sứ mệnh phóng tàu vũ trụ vào một tiểu hành tinh để thay đổi quỹ đạo của nó. Mục đích của cuộc thử nghiệm này là để xác định khả năng phòng thủ cho Trái đất trước các nguy cơ xảy ra va chạm với các tiểu hành tinh.

Nhiệm vụ này được đặt tên là cuộc Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh đôi, hay còn gọi là DART, dự kiến được khởi động vào 22h20’ tối ngày 23 tháng 11 theo múi giờ Thái Bình Dương).

Theo đó DART sẽ thử nghiệm một kế hoạch phòng thủ tiểu hành tinh, cụ thể là sẽ dùng kỹ thuật tác động học bắn một hoặc nhiều tàu vũ trụ vào đường đi của tiểu hành tinh để thay đổi quỹ đạo của nó.

Mục tiêu lần này là cặp tiểu hành tinh (hai thiên thạch không gian di chuyển song song) có tên là Didymos, bao gồm một tiểu hành tinh lớn có đường kính khoảng 780 m và một mặt trăng nhỏ hơn có tên là Dimorphos với chiều ngang khoảng 160 m quay quanh nó.

Theo NASA, thực tế, 2 tiểu hành tinh này không đe dọa đến Trái đất nhưng có do khoảng cách gần nên chúng đã trở thành mục tiêu cho việc thử nghiệm kỹ thuật phòng thủ giúp bảo vệ Trái đất khỏi các đe dọa đến từ ngoài vũ trụ.

Chia sẻ cùng Live Science, Lindley Johnson – Sĩ quan phòng thủ hành tinh của NASA cho biết " Nếu một tiểu hành tinh sắp va chạm vào Trái đất, NASA sẽ thực hiện kế hoạch thay đổi hướng đi của nó, thay vì phá hủy nó hoàn toàn. Đây là nhiệm vụ thử nghiệm đầu tiên xác nhận cho chúng ta rằng kỹ thuật tác động học để chuyển hướng quỹ đạo của tiểu hành tinh là lựa chọn tốt nhất cho việc bảo vệ Trái đất hiện nay. Đặc biệt là với các tiểu hành tinh có kích thước nhỏ và thường xuyên có nguy cơ xảy ra va chạm với Trái đất".

Đây là một thử nghiệm năm trong kế hoạch phòng thủ của Trái đất trước nguy cơ va chạm với các tiểu hành tinh. (Ảnh: Live Science)

Tàu vũ trụ DART dự kiến sẽ được phóng từ căn cứ không quân Vandenberg ở California trên một tên lửa Falcon 9 của hãng SpaceX. Sau khi tàu DART tách khỏi tên lửa, nó sẽ thực hiện một hành trình xuyên không gian trong thời gian 1 năm và di chuyển gần 11 triệu km trước khi lao vào Didymos vào cuối tháng 9 năm 2022.

DART sẽ sử dụng các tấm pin năng lượng mặt trời để sạc đầy các bộ đẩy ion điện. Đây là một công nghệ mới mà NASA áp dụng cho lần thử nghiệm này. NASA cho biết "Bằng cách sử dụng động cơ đẩy điện này, chúng ta không chỉ được hưởng lợi từ ứng dụng này mà còn giúp cho tiến trình của sứ mệnh sẽ được đẩy nhanh hơn nhiều".

Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch thì tàu DART sẽ lao vào bề mặt của tiểu mặt trăng Dimorphos với tốc độ lên tới 24.000 km/h, tức là chỉ khoảng 6,6 km/ giây, tốc độ này còn nhanh hơn cả một viên đạn với mục tiêu thay đổi 1% quỹ đạo của nó.

Mặc dù, thay đổi này tuy không đáng kể nhưng đủ lớn để các nhà khoa học có thể quan sát được qua kính thiên văn từ Trái đất và tính được mức độ hiệu quả của sứ mệnh DART.

Vài năm sau vụ va chạm của DART với bề mặt của tiểu hành tinh Didymos, tàu vũ trụ thứ hai – HERA, sẽ được phóng về hướng hệ thiên thạch. Nhiệm vụ của Hera là đánh giá và phân tích chính xác hiệu quả của cú va chạm. Dự kiến thời gian khởi động của HERA là từ năm 2024 đến năm 2027.

Vào năm 2005, tàu vũ trụ Deep Impact của NASA đã thực hiện một cú va chạm với sao chổi Tempel 1. (Ảnh: Live Science)

Điều này nghe có vẻ như là chúng ta cần một thời gian dài để chờ đợi và theo dõi, nhưng nó dựa trên những bài học kinh nghiệm trong quá khứ. Bởi trước đó vào tháng 7 năm 2005, tàu vũ trụ Deep Impact của NASA đã từng thực hiện một cú va chạm vào một sao chổi có tên Tempel 1.

Tàu vũ trụ này đã thả một module nặng tới 305kg đâm vào sao chổi Tempel 1 và dừng lại ở một khoảng cách an toàn để chụp ảnh và phân tích thành phần bụi đất và đá. Cuối cùng, vật tác động sẽ lao vào tâm sao chổi với tốc độ 37.000 km/giờ, đủ để làm bốc hơi khối đồng. Trong khi đó, Deep Impact sẽ lướt ngang bên dưới sao chổi ở khoảng cách gần 500 km.

SỨ MỆNH CỨU LOÀI NGƯỜI KHỎI NGUY CƠ TUYỆT CHỦNG

Thomas Statler, một nhà khoa học của NASA, cho biết "NASA sẽ đảm bảo rằng một thiên thạch đến từ không gian sẽ không đưa Trái đất trở lại thời kỳ đồ đá. Dimorphos không nhất thiết là tiểu hành tinh có thể phá hủy Trái đất. Nói chính xác hơn, vụ phóng tàu vũ trụ là bài kiểm tra để đảm bảo rằng chúng ta có đủ khả năng để thay đổi ảnh hưởng của tiểu hành tinh đó trong tương lai."

Theo Telegraph, sứ mệnh này sẽ là đánh giá chân thực nhất về việc loài người có thể chuyển hướng một thiên thể đang tiến gần đến hay không. Ngoài ra, sứ mệnh này cũng là để xác định xem chúng ta có thể tránh được nguy cơ bị xóa sổ như Trái đất đã từng gặp phải ở thời kỳ Khủng long vào 66 triệu năm trước hay không.

Cuộc thử nghiệm này sẽ bắt đầu vào ngày tối ngày 23 tháng 11 theo múi giờ Thái Bình Dương. (Ảnh: Live Science)

Một tàu vũ trụ đồng hành được gọi là Light Italian CubeSat for Imagine Asteroids (LICIACube), do Cơ quan Vũ trụ Ý vận hành sẽ bay gần đó để ghi lại cận cảnh toàn bộ quá trình này.

Trước đó, trong một buổi chia sẻ cùng với Space.com, NASA cho biết, họ đang tiến hành giám sát chặt chẽ tất cả các vật thể gần Trái Đất trong phạm vi 1,3 đơn vị thiên văn (1,3 lần khoảng cách giữa Trái đất và Mặt trời).

Cho tới nay, các nhà khoa học đã xác định được ít nhất 26.000 vật thể gần Trái đất, trong đó có 4.700 vật thể được NASA đánh giá thuộc loại có khả năng xóa sổ khu vực chúng đổ bộ trực tiếp với đường kính lớn hơn 140m. Tuy nhiên, hiện chưa có vật thể nào trong số này gây ra mối đe dọa trực tiếp cho Trái đất trong thế kỷ tới.

Vào năm 2013, một tiểu hành tinh đã lao xuống và nổ tung trên vùng trời của thành phố Chelyabinsk của Nga. Vụ nổ này đã tạo ra sóng xung kích khiến cho hơn 1.000 người bị thương và gây hư hại cho nhiều tòa nhà trong phạm vi 93 km quanh đó.