Khi tàu vũ trụ Orion của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA cất cánh cho sứ mệnh  không người lái Artemis I lên Mặt trăng, các nhà khoa học sẽ đặt một hình nộm trên ghế chỉ huy của tàu.

Hình nộm mặc trang mục không gian Hệ thông sinh tồn của phi hành đoàn Orion thế hệ đầu tiên, được trang bị hai cảm biến bức xạ. Đặt hình nộm trên chuyến tàu không người lái dự kiến khởi động vào tháng 11/2021 sẽ cung cấp dữ liệu giúp các nhà khoa học hiểu được những lực tác động mà thành viên phi hành đoàn có thể trải qua trong chuyến bay vũ trụ Artemis II vào năm 2023.

Hình nộm Helga và Zohar

Sứ mệnh Artemis I sẽ là sứ mệnh đầu tiên của NASA lên Mặt trăng kể từ Apollo 17 năm 1972. Sứ mệnh Artemis II sẽ đưa con người lên khám phá Mặt Trăng.

Nhưng trước khi thực hiện dấu mốc đó, tàu vũ trụ Orion mới và tên lửa Hệ thống Phóng tàu Không gian SLS được thử nghiệm trong lần phóng đầu tiên để đảm bảo an toàn cho các phi hành gia con người.

Cũng đi cùng với ‘Moonikin’ trong sứ mệnh Artemis I là Helga và Zohar, 2 mô hình thân người, được gọi là Phantom, làm từ vật liệu mô phỏng xương, mô và nộ‌i tạn‌g của con người. Hai Phantom sẽ ngồi ở hai ghế sau trên tàu Orion.

Helga và Zohar giúp nghiên cứu định lượng bức xạ không gian mà các phi hành gia có thể trải qua khi ở bên trong Orion trong các sứ mệnh lên Mặt trăng. Đồng thời để đánh giá chiếc áo bảo vệ bức xạ AstroRad, có thể làm giảm độ phơi nhiễm. Các phi hành gia trên Trạm vũ trụ quốc tế ISS hiện đang mặc chiếc áo vest để đánh giá về độ vừa vặn và chức năng. Trong sứ mệnh Artemis I của NASA, Zohar sẽ mặc vest, còn Helga sẽ khô‌ּng mặ‌ּc.

Hiện tại, hình nộm chính chưa có tên, các nhà khoa học gọi thân mật là ’moonikin’. Do đó, Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA đang tổ chức sự kiện trực tuyến ’Đặt tên cho hình nộm moonikin trong sứ mệnh Artemis’.

Những người tham gia giúp NASA lựa chọn một cái tên có ý nghĩa phù hợp theo danh sách có sẵn từ ngày 16/6 đến ngày 28/6. Thông qua mạng xã hội Twitter, Facebook và Instagram, người tham gia sẽ bỏ phiếu lựa chọn cái tên mình thích và tên được bình chọn nhiều nhất sẽ trở thành tên chính thức của hình nộm.

Người bỏ phiếu có thể lựa chọn một trong số 8 cáci tên tiềm năng là Ace, Wargo, Delos, Duhart, Campos, Shackleton, Montgomery và Rigel. Cụ thể:

1. ACE: Thẳng thắn, thực tế. Viết tắt của Artemis Crew Explorer (tạm dịch: Người thám hiếm phi hành đoàn Artemis)

2. CAMPOS: Khéo léo, biết giải quyết vấn đề. Đặt theo tên của  Arturo Campos, người đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Apollo 13 trở về.

3. DELOS: Hoài cổ, lãng mạn. Theo thần thoại Hy Lạp, đây là hòn đảo nơi Apollo và Artemis sinh ra.

4. DUHART:  Nhiệt tình, sôi nổi, cởi mở. Đặt theo tên của Irene Duhart Long, người phụn nữ thiểu số đầu tiên, giám đốc y tế tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy.

5. MONTGOMERY: Tiên phong, sáng tạo. Đặt theo tên Julius Montgomery, chuyên gia kỹ thuật người Mỹ gốc Phi đầu tiên làm việc tại Cơ sở Không gian Cape Canaveral.

6. RIGEL: Sáng sủa, rực rỡ, đầy cảm hứng. Siêu sao khổng lồ trong chòm sao Orion.

7. SHACKLETON: Bí ẩn, phong phú. Đặt theo tên một nhà thám hiểm Nam Cực nổi tiếng, đồng thời là tên miệng núi lửa trên cực nam của Mặt trăng.

8. WARGO: Hăng hái, nhiệt tình, đam mê. Đặt theo tên Michael Wargo, nhà khoa học, trưởng ban khoa học khám phá con người của NASA

Kathryn Hambleton, người phát ngôn của NASA, cho biết: "Việc tổ chức mời công chúng tham gia vào đặt tên trực tuyến cũng như nhiều thử thách khác là điều quan trọng để mọi người tham gia vào cuộc hành trinh, truyền cảm hứng cho thế hệ nhà thám hiểm tiếp theo. Chúng tôi mong đợi cái tên được lựa chọn dành cho moonikin".

NASA từng tổ chức các cuộc thi đặt tên cho các con tàu, vật thể dùng trong những sứ mệnh khám phá không gian.

Tàu Perseverance, đáp xuống sao Hoả ngày 19/2, được đặt tên sau một cuộc thi cấp quốc gia vào đầu năm 2020. Người chiến thắng là  Alexander Maher, một học sinh lớp 7  ở Virginia.

Trong khi đó, thiếu niên Vaneeza Rupani sống ở bang Alabama dành chiến thắng khi đặt tên cho Ingenuity, tên của máy bay trực thăng sao Hỏa của NASA. Bài luận của Rupani trong cuộc thi năm 2020 "Đặt tên cho trực thăng" của NASA đã giành chiến thắng sau khi đánh bại 28.000 bài dự thi.