Cơ sở này là một phần của hãng dược Generium Pharmaceutical. Hãng dược trước đó đã ký hợp đồng với viện Gamaleya để mở rộng quy mô sản xuất vaccine Sputnik V. Khu phức hợp công nghệ cao rộng lớn là một trong 7 trung tâm mới nhất của cả nước.
Tại đây, mọi khâu trong quy trình đều được thiết lập hiệu quả và cẩn thận để tạo ra loại vaccine hoàn toàn mới. Dmitry Poteryaev, giám đốc khoa học Generium, cho biết: "Về nguyên tắc, việc chế tạo được biết đến ở phòng thí nghiệm. Song sản xuất vaccine quy mô công nghiệp là câu chuyện hoàn toàn khác".
Ông giải thích: "Chuyển từ một lít dung tích lò phản ứng sinh học sang 100, 1.000 lít lò phản ứng sinh học không hề đơn giản. Mọi bước đều khác nhau. Quá trình oxy khác nhau, sự cân bằng khối lượng cũng khác nhau".
Theo ông, vấn đề này đã được giải quyết từ vài tháng trước. Nhà máy hiện sẵn sàng để đẩy mạnh công suất hơn nữa. Poteryaev nói: "Giờ đây, chúng ta đang tạo ra vài triệu liều tiêm mỗi tháng, mục tiêu tiếp theo còn cao hơn nữa, có thể lên tới 10 hoặc 20 triệu liều".
Trong tủ lạnh không vách ngăn, nhiệt độ thấp hơn cả mùa đông giá rét nhất ở Nga, các lọ Sputnik V được đóng gói trong thùng, chờ phân phối. Mỗi lọ có mã QR riêng biệt và duy nhất để truy xuất từng người dùng, cho dù họ đang ở đâu trên thế giới.
Theo số liệu từ Quỹ Đầu tư Trực tiếp (RDIF), vaccine Nga trở thành một trong những mặt hàng được đặt trước nhiều nhất thế giới. Ít nhất 30 quốc gia, từ Argentina đến Philippines, đã ký hợp đồng mua gần 2,5 tỷ liều Sputnik V.
Tuy nhiên, người dân Nga đến nay vẫn chưa mấy mặn mà với chương trình tiêm phòng. Tỷ lệ do dự với vaccine của nước này nằm trong nhóm cao nhất thế giới. Theo cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Xã hội Levada, chỉ 38% người Nga sẵn sàng chủng ngừa.
Đầu tháng này, một trong những nhà khoa học chủ chốt của nhóm phát triển vaccine, cho biết khoảng 2,3 triệu người Nga (chưa đến 2% dân số) đã tiêm ít nhất một liều.
Sputnik V là vaccine Covid-19 đầu tiên được chấp thuận sử dụng, trước khi các thử nghiệm quy mô lớn trên người hoàn thành. Ban đầu, giới chuyên gia lo ngại về độ an toàn và hiệu quả của sản phẩm. Những người chỉ trích cho rằng "vaccine của Putin" bị chính trị hóa, nhằm tạo sức mạnh cho Điện Kremlin. Song kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, công bố và bình duyệt trên tạp chí uy tín Lancet vào đầu tháng này, cho thấy các liều tiêm có hiệu quả vượt trội 91,6% .
Dù vậy, thuyết âm mưu chống vaccine và tin đồn thất thiệt vẫn lan truyền trên internet, được hàng triệu người Nga đọc. Alexander Arkhipova, nhà nhân chủng học xã hội tại Trường Đại học RANEPA, cho biết nhiều người không tin tưởng vào cơ sở y tế.
Lý do khác khiến người dân nghi ngờ hiệu quả của Spunik V là Tổng thống Vladimir Putin vẫn chưa tiêm phòng, dù con gái ông đã nhận cả hai liều. Điện Kremlin từ chối bình luận về vấn đề này, cho biết sẽ thông báo khi nào ông Putin chủng ngừa.
Hiện nay, tất cả người trưởng thành không có bệnh nền ở Nga đủ điều kiện để tiêm vaccine miễn phí. Song tiến độ triển khai vẫn chậm chạp. Theo Thị trưởng Moskva Sergey Sobyanin, tại một thành phố hơn 12 triệu dân, có chưa tới 600.000 người được chủng ngừa cho đến nay.
Vì vậy, giới chức nỗ lực tìm cách đẩy mạnh chương trình truyền thông về vaccine. Các điểm tiêm phòng được dựng lên khắp Moskva. Tại trung tâm thương mại cao cấp GUM, gần Quảng Trường Đỏ, người dân có thể mua sắm các mặt hàng xa xỉ trước khi ghé tầng trên tiêm Sputnik V. Họ thậm chí được tặng kem vani phủ chocolate sau khi tiêm. Cơ sở này có thể phục vụ hàng trăm người. Nhân viên y tế cho biết hiện có khoảng 200 người được chủng ngừa mỗi ngày.
Trung tâm khác được dựng tại Depo Moscow, một tổ hợp ẩm thực thời thượng, để khuyến khích người dân tiêm vaccine sau bữa ăn. Giới chức thậm chí đặt điểm tiêm chủng bên trong nhà hát opera Helikon danh tiếng, chuyên phục vụ những ai yêu thích âm nhạc cổ điển. Người dân có thể thưởng thức những giai điệu bi tráng của giọng nam cao vang lên qua loa trong khi xếp hàng.
Một số đã đã nhận ra vaccine Covid-19 là cơ hội tốt nhất để sống sót sau đại dịch. Vadim Svistunov, 84 tuổi và vợ ông, Nonna, 86 tuổi, đã đến nhà hát Helikon để tiêm liều vaccine đầu và mũi nhắc lại ba tuần sau đó.
"Chúng tôi chưa muốn lên thiên đường. Chúng tôi không vội đến thế", cụ ông hài hước nói.
Cụ ông Vadim Svistunov, 84 tuổi, tiêm mũi nhắc lại vaccine Covid-19 tại nhà hát Helikon. Ảnh: CNN
Sputnik V điều chế dựa trên công nghệ vector, sử dụng virus vô hại đưa protein của nCoV vào tế bào người, giúp kích thích phản ứng miễn dịch.
Vector là virus thiếu đi đoạn gene giúp tái tổ hợp, tự nhân lên, được các nhà khoa học sử dụng để vận chuyển vật chất di truyền của một loại virus khác vào tế bào người. Từ đó, hệ miễn dịch sẽ nhận biết mầm bệnh, sản sinh kháng thể hoặc tế bào T (tế bào miễn dịch) để tự bảo vệ.
Vector không gây hại cho cơ thể. Trong một số trường hợp, vi khuẩn giảm độc lực cũng có thể được sử dụng làm vector, song không phổ biến bằng virus. Vaccine sử dụng công nghệ vector thường dùng để ngăn ngừa các mầm bệnh đường hô hấp.
